Göstergebilimsel bir özgürlük anlayışına doğru anlatı
Özet Görüntüleme: 107
/ 
PDF İndirme: 23
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.11065800Anahtar Kelimeler:
Göstergebilimsel araç, özgürlük; anlatı, simgeleştirme, Zhuangzi, göstergebilim karşıtıÖzet
Geçtiğimiz on yıllar “öykü anlatıcılığı” konusuna olan ilginin önemli ölçüde artmasına tanıklık etti; öyle ki özellikle ticarileştirilebilecek hemen her şeyin ticarileştirildiği bir dünyada “öykü anlatıcılığı” sözcüğünün çoktan bir yutturmaca hâline gelmiş olabileceğini ileri sürmek abartılı olmayacaktır. Bunu doğal olarak bir tartışma izledi. Bazı yazarlar öykü anlatımının abartılmasına karşı uyarıda bulunurken, sayısız yazar da yaygınlaşmasına katkıda bulunmuş gibi görünüyor. Bir zamanlar “bir gösterge yalnızca bir göstergedir” yorumunda bulunan göstergebilimci Thomas Sebeok ile aynı biçimde, bu makalede basitçe “bir öykünün yalnızca bir öykü olduğunu” belirtmek (hatırlatmak) istiyorum, bu ışık altında sonuçta ve gerçekten önemli olan öykü anlatan bir varlık olarak insandır. Bu, yukarıda sözü geçen tartışmanın çözümünde bir anahtar olabilir. Tartışmayı bir adım daha ileri götürmek gerekirse “öykü anlatma”nın aslında “öykülemenin”nin bir başka adı olması gibi öyküleyen varlığın da öykü anlatan varlıktan daha akılda kalıcı bir ad olduğunu vurgulayabiliriz. O hâlde “anlatmak” nedir? Bu makale, anlatmanın göstergebilimselleştirmek olduğunu ve göstergebilimselleştirmenin (ister göstergebilim ister modelleme yoluyla olsun) kaçınılmaz olarak “insanlığın çifte göstergebilimsel açmazları” (Yu, 2024a) olarak adlandırdığım şeyi yarattığını, insan varlığını aynı anda hem zincire vurduğunu hem de özgürleştirdiğini ileri sürmektedir. Yine de bir göstergebilimselleştirme örneği olarak anlatmak, insanın gerçek özgürlüğe en yakın olduğu andır. Bize özgürlük fırsatı sunan, yaşamı onaylayan ve kendini doğrulayan bir eylemdir. Hoffmeyer ve Kull’u temel alan bu makale, göstergebilim hakkında öz-göndergeli bir anlatı olarak Zhuangzian bir yaklaşım benimsemekte ve göstergebilim içi özgürlük, göstergeler arası özgürlük ve uç-göstergebilimsel özgürlüğü içeren kapsayıcı bir göstergebilimsel özgürlük anlayışı için ilgili bir Peirce yanlısı bir çerçeve önermektedir.
Referanslar
Barthes, R. (2016) [1966]. Signs and images: Writings on art, cinema and photography. (Chris Turner, Trans.). Seagull Books.
Beard, M. (2014). Laughter in ancient Rome: On joking, tickling, and cracking up. University of California Press.
Brooks, P. (2022). Seduced by story: The use and abuse of narrative. New York Review Books.
Cassirer, E. (2021) [1944]. An essay on man: An introduction to a philosophy of human culture. Yale University Press.
Chao, Y. R. (1926). 符号学大纲[A sketch of a science of symbolology]. K’o-hsueh (Science), 11(5), 571–591; 11(11), 1477–1497.
Chomsky, N. (1980). Rules and Representations. Columbia University Press.
Daston, L. (2022). Rules: A short history of what we live by. Princeton University Press.
Deely, J. (2002). The quasi-error of the external world: An essay for Thomas A. Sebeok, in memoriam. In S. Simpkins & J. Deely (Eds.), Semiotics 2001. Legas Press. (pp. 477–509).
Deely, J. (2005). Defining the semiotic animal: A postmodern definition of human being superseding the modern definition “res cogitans”. American Catholic Philosophical Quarterly, 79(3), 461–481.
Deely, J. (2010) [2005]. Semiotic animal. St. Augustine’s Press.
Deely, J. (2018) [1990]. Basics of semiotics. Nanjing Normal University.
Fu, X. (2023). Are humans the “Homo Narrators”? A study of what narrative is, what narrative does and where narratology goes. Journal of Beijing Normal University (Social Science), 1, 86–101.
Gottschall, J. (2013). The storytelling animal: How stories make us human. Mariner Books.
Günay, V. D. (2020). 21. Yüzyılda Göstergebilim [Semiotics in the 21st century]. Daisy Science Publishing.
Habermas, J. (2001) [1997]. The liberating power of symbols: Philosophical essays. (Peter Dews, Trans.). The MIT Press.
Harari, Y. N. (2014) [2011]. Sapiens: A brief history of humankind. Vintage Books.
Hardwick, C. S. (Ed.). (1977). Semiotic and significs: The correspondence between Charles S. Peirce and Victoria Lady Welby. Indiana University Press.
Hoffmeyer, J. (1992). Some semiotic aspects of the psycho-physical relation: The endo-exosemiotic boundary. In T. A. Sebeok & J. Umiker-Sebeok (Eds.), Biosemiotics: The semiotic web 1991. Mouton
de Gruyter. (pp. 101–123).
Hoffmeyer, J. (2008). Biosemiotics: An examination into the signs of life and the life of signs. Scranton University Press.
Johansen, J. D. & Larsen, S. E. 2002 [1994]. Signs in use: An introduction to semiotics. (Dinda L. Gorlée & John Irons, Trans.). Routledge.
Kull, K. (2020). Codes: Necessary, but not Sufficient for meaning-making. Constructivist Foundations, 15, 137–139.
Kull, K. (2023a). Freedom in living beings: Arbitrariness and the forms of semiotic indeterminacy. In A. Biglari (Ed.), Open Semiotics, 4(Life and its Extensions). L'Harmattan. (pp. 81–97).
Kull, K. (2023b). Further considerations on semiosis in evolution: Arbitrarity plus semiotic fitting, and/or mutability plus natural selection. Sign Systems Studies, 51(1), 171–194.
Lee, Y. (2022). The dialogical semiosis of self-narrative in Burning. Semiotica, 249, 177–195.
Lee, Y. (2023). Narrative modeling and cultural literacy in the storyworld: a quest for meaning. Language and Semiotic Studies, 9(4), 561–575.
Palmers, V. (2024). Stille. Directed by Chris Santiago. Produced by Daryl Hefti. February 19, 2024. Retrieved February 25, 2024, from https://aeon.co/videos/a-zen-buddhist-priest-voices-the-deep-matters-he-usually-ponders-in-silence
Peirce, C. S. (1931–1958) [1866–1913]. The collected papers of Charles Sanders Peirce, vols. 1–6, C. Hartshorne & P. Weiss (Eds.); vols. 7–8, A. W. Burks (Ed.). Cambridge: Harvard University Press. Cited as CP.
Pickering, J. (1999). The self is a semiotic process. Journal of Consciousness Studies, 6(4), 31–47.
Rothman, J. (2022). Becoming You: Are you the same person you were as a child? The New Yorker, (October 10), 20–24.
Sebeok, T. A. (1991). A sign is just a sign. Indiana University Press.
Sebeok, T. A. (2001) [1994]. Signs: An introduction to semiotics. University of Toronto Press.
Sebeok, T. A. & Danesi, M. (2000). The forms of meaning: Modeling systems theory and semiotic analysis. Mouton de Gruyter.
Seligman, A. B.; Weller, R. P.; Puett, M. J. & Simon, B. (2008). Ritual and its consequences: An essay on the limits of sincerity. Oxford University Press.
Sharov, A. & Tønnessen, M. (2021). Semiotic agency: Science beyond mechanism. Springer.
Tønnessen, M. (2015). The biosemiotic glossary project: Agent, agency. Biosemiotics, 8(1), 125–143.
Yan, S. (2022). 游世与自然生活：庄子评传[Playfully navigating the lifeworld and spontaneously living: A commentary biography of Zhuangzi]. Hunan People’s Publishing House.
Yu, H. (2021). Modeling in semiotics: an integrative update. Chinese Semiotic Studies, 17(4), 639–659.
Yu, H. (2024a). 生命的悲剧意识：关于“苦”的符号学漫谈[The tragic sense of life: A semiotic causerie on “Duḥkha”]. Studies in Culture and Art, 1, 38–44.
Yu, H. (2024b). 语言活动的仪式性：一次语言符号学的冒险[On the ritual nature of languaging: A lingua-semiotic challenge]. English Studies, 2, (forthcoming).
Yu, H. (2024c). The cultural semiotics of Jingshen and cognitive homeostasis. Cognitive Semiotics (forthcoming).
Yu, H. (2024d). The peculiar case of danger modeling: Meaning-generation in three dimensions. In Alexei A. Sharov & George E. Mikhailovsky (Eds.), Pathways to the Origin and Evolution of Meanings in the Universe. Scrivener Publishing LLC. (pp. 363–376).
Zhang, J. & Yu, H. (2020). A cultural semiotics of Jingshen: a manifesto. Chinese Semiotic Studies, 16(4), 515–534.
Zhuangzi. (2013). The Annotated Zhuangzi. Qingfan Guo (Ed.). Zhonghua Book Company.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 TAMGA-Türkiye Göstergebilim Araştırmaları Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
