Doç. Dr. Murat KALELİOĞLU
Etik İlkeler ve Yayın Politikası
TAMGA-Türkiye Göstergebilim Araştırmaları Dergisi, yayın etiğinde “Yayın Etiği Komitesi” (Committe on Publication Ethics -COPE) tarafından yayımlanan etik yayıncılık ilke ve kurallarını benimsemektedir. Buna göre yazarların, dergi editörünün, hakemlerin ve yayıncının etik sorumlulukları, rolleri ve görevleri aşağıda belirtildiği gibidir.
Yazarların Sorumlulukları:
TAMGA-Türkiye Göstergebilim Araştırmaları Dergisi’ne gönderilen makalelerde yararlanılan tüm kaynaklar derginin belirlediği referans sistemine uygun ve doğru bir şekilde gösterilmelidir.
Dergiye gönderilen makalelerin daha önce yayımlanmamış olması ön koşuldur. Yazarların dergiye gönderdikleri yazıların daha önce herhangi bir yerde yayımlanmadığını ya da yayımlanmak üzere değerlendirmeye alınmadığını yazılı olarak beyan etmesi gerekmektedir.
Bilimsel bir toplantıda sunulmuş olan bildiriler, bu durum belirtilmek şartıyla kabul edilebilir.
Yayını kesinleşen makalenin telif haklarının dergiye devredildiğinin kabulü yazarlarca yazılı olarak bildirilmelidir.
Yazarlar makaleyi intihal önleme yazılımları olan Turnitin ya da iThenticate programlarından biri ile kontrol ederek benzerlik raporunu makale başvurusunda dergiy sistemine yüklemekle de yükümlüdür. Benzerlik oranı %20 ve üzeri olan makaleler hiçbir şekilde değerlendirmeye alınmamaktadır. Yazılar editör tarafından da gerekli görüldüğü takdirde intihal incelenmesinden geçirilmektedir.
Dergiye gönderilen makalenin yazarları makalenin sisteme yüklenmesinden önce kesinleşmelidir. Çalışmaya katkısı olmayanların isimlerine dergiye gönderilen makalede yer verilmesi (hediye yazarlık) ya da katkısı olanların isimlerine yer verilmemesi (hayalet yazarlık) kabul edilemez. Değerlendirme süreci başlamış bir çalışmanın yazar sorumluluklarının değiştirilmesi (yazar ekleme, yazar sırası değiştirme, yazar çıkartma gibi) teklif edilemez. Yazılarda ifade edilen görüş ve düşünceler yazarların sorumluluğunda olup derginin görüşlerini yansıtmaz; yazıların bütün bilimsel ve hukuki sorumluluğu yazarlarına aittir.
Yayımlanması kabul edilen yazılarda yer alan fotoğraf, tablo, şekil ya da katmadeğeri olan alıntılar gibi telifli materyaller ancak yazarların edineceği geçerli izin ve telif onayı ile yayımlanabilir.
Çalışmada yazar(lar)a ait yazar adı, unvanı, görev yaptığı kurum, e-posta adresi ve ORCID bilgi/bilgilerinin derginin yayın ilkelerine uygun şekilde yer verilmesi ve bilgilerin doğru ve ilgili yazar(lar)a ait olması yazar(lar)ın sorumluluğundadır.
Dergi tarafından yazarlardan değerlendirme süreçleri çerçevesinde makalelerine ilişkin ham veri talebinde bulunulduğu takdirde yazarlar beklenen veri ve bilgileri yayın kurulu ve bilim kuruluna sunmakla yükümlüdür. Yayımlanmış makalesinde anlamlı bir bilimsel hata ya da uygunsuzluk saptayan yazarlar da yazıyı geri çekme ya da hatayı düzeltme amacıyla olabildiğince hızlı bir şekilde editörlük ile temasa geçme yükümlülüğündedir.
Dergiye gönderilen makalelerden yasal/özel izin gerektiren aşağıdaki durumlarda yazardan izin belgesi istenmektedir. Yayımlanacak makalelerde etik kurul izni, yasal/özel izin gerekip gerekmediği makalenin başlık dipnotunda belirtilir. Eğer bu izinlerin alınması gerekli ise, iznin hangi kurumdan, hangi tarihte ve hangi karar veya sayı numarası ile alındığının açıkça sunulması yazarlardan talep edilir ve makalenin sonunda “Ek” olarak yayımlanır.
Gönderilen makaleye ilişkin çıkar çatışmaları nedenleri ile açıkça belirtilmelidir.
Yazarlar çalışmalarında bir hata tespit ettiklerinde editörü ve editörler kurulunu bilgilendirmeli, düzeltme ya da geri çekme süreci için iş birliği yapmalıdırlar.
Hakemlerin Sorumlulukları:
Dergiye gönderilen tüm makaleler çift kör hakem süreci ile değerlendirilmektedir. Çift kör hakemlik sürecinde, yansız, nesnel ve bağımsız bir değerlendirme yapılabilmesi için yazarların hakemlerden, hakemlerin de yazarlardan gizli tutulması gerekmektedir. Hakemlere makaleler değerlendirilmek üzere dergi yönetim sisteminden iletilmektedir. Bu sistem, www.e-tamga.com üzerinden gerçekleştirilmektedir.
TAMGA-Türkiye Göstergebilim Araştırmaları Dergisi hakemlerinin etik sorumlulukları ve rolleri aşağıdaki gibidir:
Hakemlerin hakemlik davetini kabul ettikten sonra etik ilke ve kurallar ile uluslararası hakemlik standartlarına uymaları gerekmektedir.
Hakemlerin yalnızca uzmanlık alanlarına ilişkin makalelere hakemlik yapmaları gerekmektedir.
Hakem değerlendirmeleri genel olarak çalışmaların; özgünlük, kullanılan yöntem, etik kurallara uygunluk, bulguların ve sonuçların tutarlı bir şekilde sunumu ve alan yazın açısından incelenmesine dayanmaktadır.
Hakemlerden çıkar çatışmaları bulunmayan makalelere hakemlik yapmayı kabul etmeleri beklenmektedir. Hakemler herhangi bir çıkar çatışması fark ettiklerinde editörü bilgilendirmeli ve ilgili makalenin hakemliğini yapmayı reddetmelidirler.
Hakemler makaleleri yansız ve nesnel olarak değerlendirmelidirler. Hakemlere yazar adı gönderilmez, yazarlara da hakem adı bildirilmez. Raporlar beş yıl süreyle saklı tutulur.
Hakemlerin değerlendirdikleri makalelere ilişkin dergi sitesinde bulunan Makale Takip Sistemindeki formu doldurmaları gerekmekte, çift kör hakem sürecine zarar vermemek için formlarda isimlerini belirtmemeleri beklenmektedir.
Hakemlerin değerlendirdikleri makalenin yayımlanabilir olup olmadığına ilişkin kararları ile kararlarına ilişkin gerekçelerini de bu formda belirtmeleri gerekmektedir.
Hakemlerin kendilerine verilen süre içerisinde değerlendirmelerini tamamlamaları gerekmekte ve burada belirtilen etik sorumluluklara uymaları beklenmektedir.
Hakemler değerlendirdikleri makaleler hakkındaki hiçbir süreci, makalenin tamamını ya da bir parçasını hiçbir şekilde paylaşamazlar.
Editörün Sorumlulukları:
Editörün “Yayın Etiği Komitesi”nin (Committe on Publication Ethics -COPE) yayınlamış olduğu “COPE Dergi Editörleri için Etik Davranışlar ve En İyi Uygulamalar Kılavuzu” (COPE Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors) ve “COPE Dergi Editörleri için En İyi Uygulamalar Kılavuzu”nda (COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors) yer alan ve aşağıda listelenen etik sorumluluklara uyması gerekmektedir.
Editör dergide basılan tüm makalelerden sorumludur. Editörün etik görevleri ve sorumlulukları aşağıdaki gibidir:
Hakemlerle ilişkiler
Editör, hakemlerin bilgi ve uzmanlıklarına uygun makaleleri değerlendirmelerini istemelidir. Makalelerin alanında uzman kişilerce uygun bir şekilde değerlendirilmesi sağlanmalıdır.
Editör, hakemlerin bir makaleyi değerlendirmeden önce makaleye ilişkin çıkar çatışmaları bulunmadığını belirtmelerini istemekle yükümlüdür.
Editörün hakem değerlendirme sürecine ilişkin gerekli tüm bilgileri ve hakemlerden yapması beklenenleri hakemlere iletmesi gerekmektedir.
Editör, hakem değerlendirme sürecinin çift kör hakem yöntemi ile sürdürüldüğünden emin olmalı ve yazarlara hakemleri, hakemlere de yazarları açıklamamalıdır.
Editör, hakemleri zamanlama ve performanslarına göre değerlendirmelidir.
Editör, hakemlere ilişkin bir veri tabanı oluşturmalı ve hakemlerin performansına göre veri tabanını güncellemelidir.
Editör, kaba ve niteliksiz yorumlarda bulunan ya da geç dönen hakemleri hakem listesinden çıkarmalıdır.
Editör, hakem listesini hakemlerin uzmanlık alanlarına göre sürekli yenilemeli ve genişletmelidir.
Yazarlarla ilişkiler
Editör, yazarlara kendilerinden ne beklendiğine ilişkin Yazım Kuralları ve Yayın İlkeleri sürekli güncellemelidir.
Editör dergiye gönderilen makaleleri dergi yazım kuralları, çalışmanın önemi, özgünlüğü açısından değerlendirmeli ve makaleyi ilk gönderim sürecinde reddetme kararı alırsa, yazarlara bunun nedenini açık ve yansız bir şekilde iletmelidir. Bu süreçte, makalenin dilbilgisi, noktalama ve/veya yazım kuralları (kenar boşlukları, uygun şekilde referans gösterme, vb.) açısından tekrar gözden geçirilmesi gerektiğine karar verilirse, yazarlar bu konuda bilgilendirilmeli ve gerekli düzeltmeleri yapabilmeleri için kendilerine zaman tanınmalıdır.
Yayın Hakları ve Devri:
Yazarların ve yayıncının karşılıklı yararı ve korunması için yazarların, çalışmalarının yayınlanmasından önce dergiye yazılı izin belgesi vermesi gerekmektedir.
Yazısı uygun görülen ve hakeme gönderilmesi kararlaştırılan yazarlara dergi e-postası üzerinden Telif Devir Formu gönderilir. Yazarlar bu formu imzalayıp dergi editörlüğüne ulaştırdıklarında bu izni vermiş sayılırlar ve makalenin hakemlik süreci başlatılır.
Yayın Değerlendirme Süreci ve Sonucu:
Hakem değerlendirme süreci için hakemlere verilen süre 5 haftadır. Hakemlerden veya editörlerden gelen düzeltme önerilerinin yazarlar tarafından 15 gün içerisinde tamamlanması zorunludur. Hakemler bir çalışmanın düzeltmelerini inceleyerek uygunluğuna karar verebilecekleri gibi gerekliyse birden fazla düzeltme talep edebilir.
Hakem raporlarından biri olumlu, diğeri olumsuz ise yazı üçüncü bir hakeme gönderilir. Yazarlar, Yayın Kurulu ve hakemlerin eleştiri ve önerilerini dikkate alarak yazılarını gözden geçirirler. Bu konuda itirazı olan yazarlar, gerekçeleriyle birlikte bir rapor hazırlayarak Yayın Kuruluna sunabilirler. Yayımlanması uygun görülmeyen yazıların bir nüshası istek hâlinde yazarlarına iade edilebilir.
Hakemlerden gelen görüşler, editörler tarafından en geç 2 hafta içerisinde incelenir. Bu inceleme sonucunda editörlük Yayın Kuruluna sunmak üzere nihaî kararını verir.
İntihal ve Etik Dışı Davranışlar:
TAMGA-Türkiye Göstergebilim Araştırmaları Dergisi’ne gönderilen tüm makaleler Makale Gönderme Sistemine yüklenmeden önce yazarlar tarafından iThenticate veya Turnitin yazılım programı ile taratılır ve buradan alınan rapor ile birlikte makale sisteme yüklenir. Kabul edilen en yüksek benzeşim oranı %20’dir. Bu oranı aşan makaleler ayrıntılı olarak incelenir ve gerekli görülürse gözden geçirilmesi ya da düzeltilmesi için yazarlara geri gönderilir, intihal ya da etik dışı davranışlar tespit edilirse yayımlanması reddedilir.
Bazı etik dışı davranışlar:
Çalışmaya fikren katkıda bulunmayan kişilerin yazar olarak belirtilmesi.
Çalışmaya fikren katkıda bulunan kişilerin yazar olarak belirtilmemesi.
Makale yazarın yüksek lisans/doktora tezinden ya da bir projeden üretilmişse bunun belirtilmemesi.
Dilimleme yapılması yani, tek bir çalışmadan birden fazla makale yayımlanması.
Gönderilen makalelere ilişkin çıkar çatışmalarının bildirilmemesi.
Çift kör hakem sürecinin deşifre edilmesi.
Yayıncının Sorumlulukları:
TAMGA-Türkiye Göstergebilim Araştırmaları Dergisi’nde makale yayımlama sürecinde karar merciinin ve hakemlik sürecinin editörün sorumluluğu olduğunu kabul eder. Yayıncı, derginin açık, elektronik ve ücretsiz erişimini sağlar: www.e-tamga.com.
TAMGA-Türkiye Göstergebilim Araştırmaları Dergisi, Kamu Bilgi Projesi (Public Knowledge Project) tarafından Genel Kamu Lisansı altında geliştirilen, desteklenen ve ücretsiz olarak dağıtılan açık kaynaklı dergi yönetimi ve yayınlama yazılımı olan Açık Dergi Sistemi (Open Journal Systems) 3.1 belgelendirme versiyonunu kullanmaktadır.